കാണാത്ത മുഖം . ( ലേഖനം )

പ്രിയപ്പെട്ട  ടാഗോർ,              ( ലേഖനം )

അങ്ങയെ  ഞാനറിഞ്ഞു .  ഒരു  കവിയായും  കഥാകൃത്തായും  നാടകകൃത്തായും .   അത്   മുൻപ് ...  ദേശീയഗാനം   ചൊല്ലിത്തുടങ്ങിയത് മുതൽ.    എന്നാൽ    പിന്നീടെന്നോ  ഞാനങ്ങയെ   അതിനുമപ്പുറം   അറിഞ്ഞു.

എങ്ങനെയാണ്  അങ്ങെനിയ്ക്ക്   പ്രിയപ്പെട്ടവനായത്   എന്നെനിയ്ക്കറിയില്ല.  " ജനഗണമന"  യോടുള്ള   പ്രതിപത്തിയാണോ ?   ആവാൻ വഴിയില്ല.  കാരണം ,  "വന്ദേമാതരം"   എനിയ്ക്ക് വളരെ ഊർജ്ജദായകമാണല്ലോ .. എന്നിട്ടും  ബങ്കിങ് ചന്ദ്ര ചാറ്റർജി  യോട്   തോന്നാത്ത ഒരിഷ്ടം  അങ്ങയോട്   തോന്നാൻ എന്താവാം   കാരണം?  അറിയില്ല.


ഒരിയ്ക്കൽ  ഞാൻ  വായിച്ചു ...


' നിലാവുള്ള  രാത്രിയിൽ ,    ഏകാകിയായി  തോണിയിൽ  യാത്ര  ചെയ്യുക  ടാഗോറിന്റെ   പതിവായിരുന്നു.   ആ  യാത്രയിൽ ,  വിളക്ക്   കത്തിച്ചു വച്ച്   അദ്ദേഹം   എഴുതുമായിരുന്നു.   അങ്ങനെയൊരു  രാത്രിയിൽ ,    വിളക്ക്   കെടുത്തി   പുറത്തേക്ക്   നോക്കിയ  ടാഗോർ ,    പാൽനുര   ചിതറുന്ന   നിലാവെളിച്ചം   കണ്ട്   അതിശയിച്ചു നിന്നു !   അദ്ദേഹം   അത്ഭുതത്തോടെ   പറഞ്ഞു,    " വെളിച്ചമെന്ന്  ഞാൻ   കരുതിയത് ,   യഥാർത്ഥ   വെളിച്ചത്തെ   തടഞ്ഞു നിർത്തി !"     എന്ന് .      പിന്നീട്   അദ്ദേഹം   വിളക്ക്  കത്തിയ്ക്കാതെ   നിലാവെളിച്ചത്തിലിരുന്ന്   എഴുതി '.......


ഇത്  ഞാൻ  വായിച്ചത്   ഏതോ   ഒരു  ആനുകാലിക പ്രസിദ്ധീകരണത്തിലാണ്.    ഈ  വാക്കുകളെന്നെ , എന്തുകൊണ്ടോ  വല്ലാതെ  ആകർഷിച്ചു .   അന്നുമുതലാണ്   എന്ന് തോന്നുന്നു ,    അങ്ങയെ  കൂടുതൽ  അറിയണമെന്ന് എനിയ്ക്ക്   തോന്നിയത്...


തത്വ ചിന്തകനും ,   ബ്രഹ്മസമാജത്തിന്റെ   അമരക്കാരനുമായ  മഹർഷി  ദേബേന്ദ്രനാഥ ടാഗോറിന്റെ   മകൻ  രബീന്ദ്രനാഥടാഗോർ  എന്ന,   കാല്പനികനും   ദുഃഖിതനുമായ  മനുഷ്യനെ  ഞാൻ   തേടിപ്പിടിച്ചു  വായിച്ചു തുടങ്ങിയത്    അത്യധികം    ആകാംക്ഷയോടെയാണ് .


ഇന്നത്തെ   ബംഗ്ളാദേശ്   മുതൽ   ഒഡിഷ   വരെയുള്ള ,  തന്റെ   വിശാലമായ   എസ്റ്റേറ്റുകൾ   നോക്കാൻ ,  ദേബേന്ദ്രനാഥടാഗോർ ,  മകൻ   രബീന്ദ്രനാഥടാഗോറിനെ   ഏൽപ്പിച്ചുവെന്നത്   സത്യമായും   എന്നെ  അതിശയിപ്പിച്ചു !   ഒരു പക്കാ   എഴുത്തുകാരനായ   അങ്ങേയ്ക്ക്  വാണിജ്യവും  കണക്കും  അതിന്റെ കുരുക്കുകളുമൊക്കെ    വഴങ്ങുമോ  എന്ന്   ഞാൻ  അതിശയിച്ചു..!    കവിതകളും കഥകളുമായി   ഭാവനാലോകത്ത്   ജീവിച്ചിരുന്ന   അങ്ങയെപ്പോലും  അച്ഛന്റെ   ഈ  തീരുമാനം   അതിശയിപ്പിച്ചില്ലേ ?


അങ്ങനെ,   ഭാര്യ  മൃണാളിനി ദേവിയ്ക്കും  കുഞ്ഞുങ്ങൾക്കും ഒപ്പം   അങ്ങ് ,   പുഴകളാൽ   ചുറ്റപ്പെട്ട   'സിയൽദ '   എന്ന  ആ  ഗ്രാമത്തിലെത്തിയത് ,  കവിയായിട്ടായിരുന്നില്ല,  മറിച്ച് ,   കുടിയാന്മാരുടെ   ദൈവമായ   സമീന്ദാരായിട്ടായിരുന്നു   അല്ലെ ?


കൽക്കത്ത   നഗരത്തിന്റെ   സുഖസൗകര്യങ്ങളിൽ   നിന്ന് വന്ന  കവിയ്ക് ,  സിയൽദ  ഗ്രാമം    എങ്ങനെ ഉൾക്കൊള്ളാൻ   കഴിഞ്ഞു   എന്ന്   ഞാൻ  അത്ഭുതപ്പെടായ്കയില്ല.


പക്ഷേ ,   'പദ്‌മ '   എന്ന  പുഴയും,   അതിൽ  ഒഴുകി നീങ്ങുന്ന   തോണികളും  ,   പാവപ്പെട്ട  ഗ്രാമീണരും ,   അവരുടെ   ജീവിതവും ,   മിന്നാമിനുങ്ങുകൾ   പറക്കുന്ന രാത്രികളും ,   വസന്തം   വിരിയുന്ന  വൃക്ഷലതാദികളുമൊക്കെ   നിറഞ്ഞ   ഗ്രാമം ,  അങ്ങേയ്ക്ക്   കാഴ്ചയുടെയും   ശാന്തിയുടെയുമൊക്കെ   അക്ഷയപാത്രമായി   അനുഭവപ്പെട്ടു   എന്നത്  എന്നെയും  സന്തോഷിപ്പിച്ചു .


പദ്‌മ  നദിയിലൂടെ ,     'പദ്‌മ '  എന്നുതന്നെ പേരിട്ട  തോണിയിൽ , യുവാവായ  അങ്ങ് ,  എസ്റ്റേറ്റ്   മേൽനോട്ടത്തിനായി  ഒഴുകിയലഞ്ഞപ്പോൾ കണ്ട ,   മറകളില്ലാത്ത   മനുഷ്യജീവിതവും   കലർപ്പില്ലാത്ത   പ്രകൃതിയും  അങ്ങയുടെ   എഴുത്തിന്   മുതൽക്കൂട്ടായിട്ടുണ്ടാവാം  അല്ലെ ? 


ആ  മനോഹരഗ്രാമത്തിൽ ,  സ്വപ്നത്തിനും   യാഥാർത്ഥ്യത്തിനും   മദ്ധ്യേ  ജീവിച്ച  അങ്ങ് ,  കവിതയെഴുതുന്ന  അതേ   സൂക്ഷ്മതയോടെ  എസ്റ്റേറ്റ്   കണക്കുകളെഴുതിയും ,   കുടിയാന്മാരുടെ   പ്രശ്നങ്ങൾക്ക്   തീർപ്പ്   കൽപ്പിച്ചും  വീണ്ടും വീണ്ടും   അതിശയങ്ങൾ   സൃഷ്ടിച്ചു !   പരമ്പരാഗതമായ   ജന്മി - കുടിയാൻ   ബന്ധത്തിൽ നിന്നും  മാറി നിന്ന് ,   കുടിയാന്മാരോട്   കാണിച്ച   മാനുഷിക പരിഗണന ,   അങ്ങയിലെ   കാരുണ്യവാനായ   മനുഷ്യനെ  വെളിപ്പെടുത്തി.   എത്ര   സന്തോഷം  തോന്നിയെന്നോ എനിയ്ക്കതൊക്കെ  വായിച്ചറിഞ്ഞപ്പോൾ...!
  

ഏത്   സമയത്തും  എഴുത്തിലേക്ക്   പ്രവേശിയ്ക്കാനും  അവിടുന്ന് പുറത്തുവരാനുമുള്ള   കഴിവ് !    അത്   സിയൽദ യിലെ   ജീവിതപരിചയം  നൽകിയ   അപാരശേഷിയാണല്ലേ  ..!   അതെന്നെ ശരിയ്ക്കും   കൊതിപ്പിയ്ക്കുന്നുണ്ട് .


കൃത്യമായി   കണക്കുകൾ   എഴുതുക ,   ഫയലുകൾ  പഠിച്ചു  ഒപ്പ് വച്ച്  കൽക്കത്തയിൽ   അച്ഛനയച്ചു കൊടുക്കുക ,   അതുകഴിഞ്ഞ്   എഴുതാനിരിയ്ക്കുക ,   എഴുതുന്നതിനിടയ്ക്ക്   ആരെങ്കിലും  എന്തെങ്കിലും   പ്രശ്നവുമായി   വന്നാൽ എഴുത്ത്   നിർത്തി   മണിക്കൂറുകളോളം അവരെ   ശ്രവിയ്ക്കുക ,   അത് കഴിഞ്ഞ്   വീണ്ടും  വന്ന്  എഴുത്ത്   തുടരുക ..!


എങ്ങിനെയാണിത്  കഴിഞ്ഞത്  പ്രിയ  എഴുത്തുകാരാ ?    ഞാനും  ശ്രവിയ്ക്കുകയാണ്   അങ്ങയെ....  പഠിയ്ക്കുകയാണ്  അങ്ങയെ ...


അഞ്ച്   ഇന്ദ്രിയങ്ങളുടെയും   വാതിലുകൾ   തുറന്നിട്ട  കവി !   കഥകളും    കവിതകളും    നോവലുകളും   പ്രബന്ധങ്ങളുമൊക്കെ  എഴുതിക്കഴിഞ്ഞും  അങ്ങയുടെ   പ്രതിഭ   എന്തിനെയാണ്   തേടിക്കൊണ്ടിരുന്നത്  മഹാനുഭാവാ ?


ഉവ്വ് ...  ഇനിയും   എന്തൊക്കെയോ   പ്രകാശിപ്പിയ്ക്കാൻ  ദാഹിച്ചു  അങ്ങ്.    എഴുത്തുകാരനും   ഗായകനുമായ   ടാഗോറിനപ്പുറം ,   ചിത്രകാരനായ   ടാഗോർ   പിറന്നത്   അങ്ങനെയാവാം.


അവസാനകാലത്ത്   രോഗശയ്യയിൽ   കിടക്കവേ ,   അങ്ങയുടെ   ശിൽപം   ചെയ്യാൻ എത്തിയ ,   രാം കിങ്കർ ബെയ്ജ്   എന്ന  പ്രശസ്ത   ശില്പിയോട് ,   നീണ്ട   കൈകൾ   നീട്ടി  അങ്ങ്   യാചിച്ചു ...


"എന്റെ കൈകളിൽ   അല്പം   കളിമണ്ണ്   തരൂ .. എനിയ്ക്ക്   എന്തെങ്കിലും  സൃഷ്ടിയ്ക്കണം.."


ഈ  വാക്കുകൾ   സത്യമായും  എന്റെ  കണ്ണ്   നനയിച്ചു.    മരണമാണ്   അങ്ങയെ   ജീവിതം   പഠിപ്പിച്ചത്  അല്ലെ ?   അപാരതയോട്   സംവദിയ്ക്കാൻ   പഠിപ്പിച്ചതും  മരണമാവാം  അല്ലെ   പ്രിയ  എഴുത്തുകാരാ ?   പ്രിയപ്പെട്ടവരുടെ   മരണങ്ങൾ    അങ്ങയുടെ   മുന്നിലൂടെ   മേഞ്ഞു നടക്കുകയായിരുന്നില്ലേ ?


ജ്യേഷ്ഠത്തിയായ   കാദംബരിയുടെ   ആത്മഹത്യ ,    പത്തൊൻപത്   വർഷത്തെ   ദാമ്പത്യത്തിന്   ശേഷം   ഭാര്യ  മൃണാളിനീ ദേവി ,   ഒൻപത്   മാസങ്ങൾക്ക്   ശേഷം  മകൾ   രേണുക ,   നാല്   വർഷങ്ങൾക്ക്   ശേഷം പതിനൊന്നാം വയസ്സിൽ   കോളറ   പിടിച്ച്  മകൻ   സമീന്ദ്രനാഥ്‌ ,   പതിനൊന്ന്   വർഷങ്ങൾക്ക്  ശേഷം  മറ്റൊരു   മകളായ   ബേല ,    പതിന്നാല്   വർഷങ്ങൾ  കഴിഞ്ഞപ്പോൾ   മകൾ  മീരയുടെ   മകൻ   നിധീന്ദ്രനാഥ്‌ ....    അതെ..   മേഞ്ഞ നടന്ന   മരണങ്ങൾ ...


അപ്പോഴെല്ലാം   പുറമെ   ശാന്തനായിരുന്ന    അങ്ങ് ,   മകൾ   മീരയ്‌ക്കെഴുതിയ   കത്തിൽ   ഇങ്ങനെ   കുറിച്ചിരുന്നു ...


"നമ്മൾ   മനുഷ്യർ   ഇവയെല്ലാം   സ്വീകരിയ്ക്കാൻ   പഠിയ്ക്കണം.   അവ   ഉള്ളിൽ   ത്യാഗത്തിന്റെ   നാളങ്ങൾ   കൊളുത്തും.   ദൈവത്തോട്   നമുക്ക്   പറയാം,    ' ഈ  വേദനയിലൂടെ  ഞാൻ  എന്നെത്തന്നെ   നിനക്ക്   സമർപ്പിയ്ക്കുന്നു..  നയിച്ചാലും..'   "


മകൾ   റാണി   ക്ഷയരോഗബാധിതയായി   കിടന്നപ്പോൾ ,   അവരുടെ   മരണം  വരെ   അടുത്ത്   നിന്ന്   ശുശ്രൂഷിച്ച   അങ്ങ് ,  അത്ഭുതമാം വിധം   ശാന്തനായിരുന്നു   എന്നുമാത്രമല്ല ,   എഴുത്തിലൂടെ   എല്ലാം   അതിജീവിയ്ക്കാൻ  അങ്ങ്   ശ്രമിയ്ക്കുകയായിരുന്നു   എന്നത്   എന്നെ   ഇപ്പോൾ    എത്രമാത്രമാണ്   അതിജീവനഭാഷ   പഠിപ്പിയ്ക്കുന്നത്    എന്നറിയുമോ  പ്രിയപ്പെട്ട  എഴുത്തുകാരാ ... !


റാണിയുടെ   രോഗക്കിടക്കയ്ക്കരികിലിരുന്ന്    'ചോക്കെർ ബാലി '  ;    'കപ്പൽച്ചേതം '     എന്നീ  രണ്ട്   നോവൽ  അങ്ങ്   പൂർത്തിയാക്കി... !


മഹാത്മാവേ !   അത്  മനസ്സിലാകും   എനിയ്ക്ക് !   ശരിയ്ക്കും  മനസ്സിലാകും..!    എന്റെ   അച്ഛന്റെ   മരണക്കിടക്കയ്ക്കരികിലിരുന്ന്   എഴുതിയ   മകളാണ്   ഞാൻ .   അറിയാമെനിയ്ക്ക്..  അക്ഷരങ്ങളിലൂടെ   ജീവിതം   കരുപ്പിടിപ്പിയ്ക്കുന്നത്   എങ്ങനെയെന്ന്  എനിയ്ക്ക്  ശരിയ്ക്കുമറിയാം .   കാരണം,   എനിയ്ക്കുമത്   ശീലമാണല്ലോ..


മകൾ   മീരയുടെ   ദാമ്പത്യ പരാജയമാണ്  അങ്ങയെ  തീർത്തും  വിഷാദത്തിലേയ്ക്ക്   കൊണ്ടുപോയതെന്നു   ഞാൻ  മനസ്സിലാക്കുന്നു.   എന്നാൽ   ആ  വിഷാദമോ   വേദനയോ  ഒന്നുംതന്നെ  സാഹിത്യത്തിലും   കർമ്മങ്ങളിലും   അങ്ങ്  പ്രതിഫലിപ്പിച്ചില്ല   എന്നതാണ്   എന്നെ  ഏറ്റവും  അതിശയിപ്പിച്ചത്..!   സന്തോഷിപ്പിച്ചതും .   


അങ്ങ്   ഇങ്ങനെ   പറഞ്ഞു ...


" എന്റെ ദുഃഖം  ഒരു  പൊതുകാര്യമാക്കേണ്ടതാണ്   എന്നെനിക്ക്  തോന്നിയിട്ടില്ല.   എന്റെ   നഷ്ടങ്ങൾ   എന്റേത്   മാത്രമാണ് .   എന്തിന്   മറ്റുള്ളവർ   കൂടി   അത്   സഹിയ്ക്കണം ?   പൊതുവായ   കടമകൾക്ക്   മുകളിൽ   സ്വകാര്യജീവിതം   വരുന്നത്   അഭിമാനിയായവർക്ക്   ചേരുന്നതല്ല... "


തന്റെ മരണം   കൊൽക്കത്തയിൽ   വച്ചാവരുതെന്നും   ശാന്തിനികേതനത്തിന്റെ   മണ്ണിലാവണം   അന്ത്യനിദ്ര   എന്നും  അങ്ങ് ആഗ്രഹിച്ചു.    എന്നാൽ  കൊൽക്കത്തയിലെ  വീട്ടിൽ വച്ച് (ജോറാസങ്കോ  എന്ന വീട് )   അങ്ങ്  അന്തരിച്ചു  എന്നുതന്നെയല്ല ,   ആരാധന കൊണ്ട്   ഭ്രാന്ത്  പിടിച്ച   ആളുകൾ  അങ്ങയുടെ   മൃതശരീരം   പട്ടിൽ പൊതിഞ്ഞ് ,   കൺപുരികങ്ങളിൽ   ചന്ദനമെഴുതി ,  വെളുത്ത   പുഷ്പങ്ങൾ കോർത്ത   മാല   കഴുത്തിലണിയിച്ച് ,   വെൺതാമരപ്പൂ   അരികിൽ  വച്ച് ,  മറ്റൊരു  താമരപ്പൂവ്   കൈയ്യിൽ   പിടിപ്പിച്ച്  ... എത്രത്തോളം   വികൃതമായിട്ടാണ്  ശ്മാശാനത്തിലേയ്ക്ക്   കൊണ്ടുപോയത് !  


അതുകൊണ്ടും   തീർന്നോ ?  ഇല്ല.   മൃതശരീരത്തിന്റെ   കൈയ്യിലും   കാലിലും  പിടിച്ചു വലിച്ചും ,  താടിയും   മുടിയും  പിടിച്ചു പറിച്ചും  അവർ  സ്നേഹവും  ആരാധനയും  പ്രകടിപ്പിച്ചു .   ചിലർ ,   ശരീരത്തെ  മൂടിയ   വെള്ളത്തുണി തന്നെ വലിച്ചുകൊണ്ടു പൊയ്ക്കളഞ്ഞു !


ആരാധന  കൊണ്ട്  മനുഷ്യന്   ഭ്രാന്ത്   പിടിച്ചാലുള്ള   അവസ്ഥ  ഭയങ്കരം തന്നെ..!   കവിയോടുള്ള   ആരാധന മൂലമാണ്  ജനം  ഇങ്ങനെ  തോന്നിയതെല്ലാം  ആ  ശരീരത്തോട്   ചെയ്തത്.   എങ്കിലും അതിസുന്ദരനായ  അങ്ങയുടെ  മൃതശരീരം ,  എന്ത്  ആരാധനയുടെ  പേരിലായാലും   ഇങ്ങനെ വികൃതമാക്കിയതിൽ   എനിയ്ക്ക്  സങ്കടമുണ്ട്....


നിംതാല   ശ്‌മശാനത്തിൽ  എത്തിച്ച   മൃതദേഹം  ചിതയിൽ  വച്ച് ,, ചിതയ്ക്ക്   തിരി കൊളുത്താൻ ,  ആൾത്തിരക്ക്   മൂലം ,  മകൻ   രതീന്ദ്രനാഥിന്   സാധിച്ചില്ല   എന്നും ,   അങ്ങയുടെ  സഹോദരൻ - അന്തരിച്ച   സുരേന്ദ്രനാഥ ടാഗോറിന്റെ   മകൻ ,  സുബരീന്ദ്രനാഥായിരുന്നു   ആ  കർമ്മം   നിർവ്വഹിച്ചതെന്നും   മനസ്സിലാക്കിയപ്പോൾ ,   നമിച്ചുപോയി  മഹാത്മാവേ !


എന്നാലും .....  രബീന്ദ്രനാഥ ടാഗോർ   എന്ന  കവി ,   പ്രതിഭാസമ്പന്നനും ,  പ്രശസ്തനുമായിരുന്നു  എന്ന് മാത്രമേ   ഞാൻ  മുൻപൊക്കെ   മനസ്സിലാക്കിയിരുന്നുള്ളു.   എന്നാൽ  ടാഗോർ  എന്ന  മനുഷ്യൻ  അതീവ ദുഖിതനും  വലിയൊരു  ദുരന്തനായകനുമായിരുന്നു   എന്നറിഞ്ഞപ്പോൾ...  പ്രിയ   എഴുത്തുകാരാ ...  ശരിയ്ക്കുമെനിയ്ക്ക്   സങ്കടം   തോന്നുന്നുണ്ട് .   


അങ്ങ്   ഇപ്പൊ  ജീവിച്ചിരുന്നെങ്കിൽ ...  സത്യമായും  ഈ  കത്ത്   ഞാൻ  അങ്ങേയ്ക്ക്   അയയ്ക്കുമായിരുന്നു.   എവിടെയായാലും   അങ്ങയെ  വന്നുകണ്ട്‌ ,  ആ   പാദം  തൊട്ട്  ഒന്ന് നമസ്ക്കരിയ്ക്കുമായിരുന്നു... 


മഹാത്മാവേ !   അങ്ങെവിടെയായാലും   ഞാൻ  പ്രാർത്ഥിയ്ക്കുന്നു...  ഈ  കുഞ്ഞ്    ആരാധികയുടെ    അക്ഷരങ്ങൾ   കൂടി കാണണേ ..  എന്റെ  ഈ  അക്ഷരയാത്രയ്ക്ക്   തുണയാവണേ ..


സസ്നേഹം...